Od kilku lat w energetyce zawodowej coraz więcej mówi się o inteligentnych sieciach elektroenergetycznych (Smart-Grid). Pojęcie to pojawia się w związku z przekonaniem, że przy malejących zasobach pierwotnych energii oraz niskiej efektywności jej wytwarzania i przesyłu, należy tworzyć inteligentne systemy produkcji i dystrybucji. W potocznym rozumieniu oznacza to dostarczanie odbiorcom energii elektrycznej – z wykorzystaniem środków IT – zapewniające obniżenie kosztów, zwiększenie efektywności oraz zintegrowanie rozproszonych źródeł energii.
Technologie umożliwiające zdalne i inteligentne zarządzanie sieciami przesyłu i dystrybucji energii to nie sience fiction. Takie rozwiązania pracują już w sieciach energetyki zawodowej i są wprowadzane na coraz szerszą skalę. Przykładem są m.in. Złącza Kablowe SN (ZKSN) i stacje transformatorowe wyposażone w zdalnie sterowane rozdzielnice SN. Ze względu na poziom zaawansowania automatyki (inteligencji) urządzenia te możemy podzielić na trzy grupy:
- Stacje / ZKSN monitorowane – szybsza lokalizacja usterek (zainstalowane sygnalizatory zwarć ze zdalną sygnalizacją zadziałania)
- Stacje / ZKSN monitorowane z telekontrolą – szybsza lokalizacja usterek i możliwość dokonywania przełączeń w celu szybszego przywrócenia zasilania (zainstalowane sygnalizatory zwarć ze zdalną sygnalizacją zadziałania, rozdzielnice SN wyposażone w napędy silnikowe i urządzenia telemechaniki umożliwiające zdalne dokonywanie łączeń)
- Stacje / ZKSN monitorowane z telekontrolą przepływu mocy – szybsza lokalizacja usterek i możliwość dokonywania przełączeń w celu szybszego przywrócenia zasilania (zainstalowane sygnalizatory zwarć ze zdalną sygnalizacją zadziałania, rozdzielnice SN wyposażone w napędy silnikowe i urządzenia telemechaniki umożliwiające zdalne dokonywanie łączeń; w stacjach instaluje się transformatory z automatyczną regulacją napięcia pod obciążeniem umożliwiające zarządzanie zdecentralizowaną generacją)
Przykłady praktycznych rozwiązań:
Złącze Kablowe SN typu UES-K 150/300
Złącze kablowe SN zostało wyposażone w rozdzielnicę SN z napędami silnikowymi i urządzenia telemechaniki. Do pomiaru prądu i napięcia wykorzystuje się sensory. Zasilanie potrzeb własnych ZKSN realizowane jest za pośrednictwem transformatora (przekładnika SN) potrzeb własnych, który może być zasilany bezpośrednio z szyn rozdzielnicy, jak i z jednego z pól liniowych rozdzielnicy (rys. 3.)
Stacja transformatorowa SN/nn typu UES-K 150/300
Podobnie jak w ZKSN w stacji zastosowano rozdzielnicę SN z napędami silnikowymi i telemechaniką. Potrzeby własne zasilane są z rozdzielnicy nn. Po stronie nn zastosowano rozłączniki listowe z sygnalizacją przepalenia wkładki bezpiecznikowej.
Przedstawione rozwiązania umożliwiają ponadto:
- pomiar temperatury wewnątrz stacji
- sygnalizację otwarcia drzwi
- kontrolę dostępu
- monitoring jakości parametrów energii
Urządzenia Smart – Grid można realizować w oparciu o rozdzielnice SN w izolacji SF6, jak i izolacji powietrznej oraz rozbudowywać od kilkupolowych ZKSN do wielupolowych i dwusekcyjnych rozdzielnic sieciowych.
Opracowano na podstawie materiałów uesa Polska Sp. z o.o.
